EVAR (Endovascular Aneurysm Repair) یا ترمیم آنوریسم اندوواسکولار آئورت شکمی
EVAR یک روش کم تهاجمی برای درمان آنوریسم آئورت شکمی (AAA) است. در این روش، جراح از طریق برش‌های کوچک در کشاله ران، یک استنت گرافت (لوله توری فلزی پوشیده شده با پارچه) را وارد شریان‌ها می‌کند. سپس استنت گرافت به محل آنوریسم هدایت شده و در آنجا مستقر می‌شود تا جریان خون را از ناحیه ضعیف شده آئورت منحرف کند.
روش انجام EVAR:
آماده سازی: بیمار تحت بیهوشی موضعی یا عمومی قرار می‌گیرد.
دسترسی عروقی: جراح برش‌های کوچکی در کشاله ران ایجاد می‌کند تا به شریان‌های فمورال (رانی) دسترسی پیدا کند.
وارد کردن استنت گرافت: از طریق این برش‌ها، کاتتر (لوله نازک) حامل استنت گرافت وارد شریان می‌شود.
هدایت به محل آنوریسم: با استفاده از تصویربرداری فلوروسکوپی (اشعه ایکس)، کاتتر به محل آنوریسم آئورت شکمی هدایت می‌شود.
استقرار استنت گرافت: استنت گرافت در داخل آنوریسم باز شده و در جای خود ثابت می‌شود. این استنت گرافت باعث می‌شود جریان خون از دیواره ضعیف شده آئورت عبور نکند و فشار از روی آن برداشته شود.
خاتمه عمل: کاتتر و ابزارهای دیگر خارج شده و برش‌ها بخیه می‌شوند.
اندیکاسیون‌های EVAR:
آنوریسم آئورت شکمی با قطر بیش از ۵.۵ سانتی‌متر
رشد سریع آنوریسم (بیش از ۵ میلی‌متر در ۶ ماه یا بیشتر از ۱ سانتی‌متر در سال)
وجود علائم مرتبط با آنوریسم (درد شکم یا کمر)
بیمارانی که به دلیل شرایط پزشکی یا سن بالا، کاندیدای مناسبی برای جراحی باز نیستند.
عوارض EVAR:
خونریزی یا هماتوم در محل برش
عفونت محل جراحی
نشت خون از محل استنت گرافت (اندولیک)
جابجایی استنت گرافت
آسیب به عروق مجاور
لخته شدن خون در استنت گرافت
نارسایی کلیوی ناشی از ماده حاجب
حمله قلبی یا سکته مغزی
طول درمان و نکات مهم برای بیماران پس از EVAR:
بیماران معمولاً بین ۱ تا ۳ روز در بیمارستان بستری می شوند.
پس از ترخیص، بیمار باید فعالیت بدنی خود را محدود کند و از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند.
مصرف منظم داروهای تجویز شده
پیگیری منظم با پزشک برای بررسی وضعیت استنت گرافت و عملکرد آئورت
توجه به علائم هشدار دهنده (درد شکم، درد قفسه سینه، تب، لرز) و مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز آن‌ها
انجام سی تی اسکن دوره ای طبق نظر پزشک برای اطمینان از عملکرد استنت گرافت و عدم وجود عوارض
TEVAR (Thoracic Endovascular Aortic Repair) یا ترمیم آنوریسم اندوواسکولار آئورت سینه‌ای
TEVAR روشی مشابه EVAR است، اما برای درمان آنوریسم‌های آئورت سینه‌ای (در قفسه سینه) استفاده می‌شود. در این روش، جراح استنت گرافت را از طریق شریان‌های فمورال یا زیر بغل وارد آئورت سینه‌ای کرده و در محل آنوریسم قرار می‌دهد.
روش انجام TEVAR:
آماده سازی: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد.
دسترسی عروقی: جراح برش‌های کوچکی در کشاله ران یا زیر بغل ایجاد می‌کند تا به شریان‌های مورد نظر دسترسی پیدا کند.
وارد کردن استنت گرافت: از طریق برش‌ها، کاتتر حامل استنت گرافت وارد شریان می‌شود.
هدایت به محل آنوریسم: با استفاده از تصویربرداری فلوروسکوپی، کاتتر به محل آنوریسم آئورت سینه‌ای هدایت می‌شود.
استقرار استنت گرافت: استنت گرافت در داخل آنوریسم باز شده و در جای خود ثابت می‌شود.
خاتمه عمل: کاتتر و ابزارهای دیگر خارج شده و برش‌ها بخیه می‌شوند.
اندیکاسیون‌های TEVAR:
آنوریسم آئورت سینه‌ای با قطر بیش از ۶ سانتی‌متر
آنوریسم آئورت سینه‌ای که به سرعت در حال رشد است
بیمارانی که به دلیل شرایط پزشکی یا سن بالا، کاندیدای مناسبی برای جراحی باز نیستند.
آسیب تروماتیک آئورت سینه‌ای
عوارض TEVAR:
عوارض TEVAR مشابه EVAR است، اما با توجه به موقعیت آئورت در قفسه سینه، عوارض خاص‌تری نیز وجود دارد:
سکته مغزی
آسیب به طناب نخاعی (پاراپلژی)
آسیب به عصب حنجره (تغییر صدا)
مشکلات تنفسی
افت فشار خون
طول درمان و نکات مهم برای بیماران پس از TEVAR:
بیماران معمولاً بین ۳ تا ۵ روز در بیمارستان بستری می شوند.
مراقبت‌های بعد از عمل مشابه EVAR است، با تاکید بیشتر بر پیگیری عصبی و مشکلات تنفسی.
توجه به علائم هشدار دهنده (ضعف در اندام‌ها، تنگی نفس، سرگیجه، تغییر صدا) و مراجعه فوری به پزشک
نکات مهم برای بیماران:
انتخاب روش درمانی: انتخاب EVAR یا TEVAR به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل آنوریسم، شرایط عمومی بیمار و تجربه جراح بستگی دارد.
مشارکت فعال در تصمیم گیری: بیمار باید در مورد مزایا و معایب هر روش درمانی آگاه باشد و با پزشک در تصمیم گیری مشارکت کند.
آماده شدن برای عمل: انجام آزمایش‌های لازم، قطع داروهای خاص و ترک سیگار از جمله اقداماتی است که بیمار باید قبل از عمل انجام دهد.
پیگیری منظم: پیگیری منظم پس از عمل برای اطمینان از موفقیت درمان و تشخیص زودهنگام عوارض احتمالی بسیار مهم است.
تغییر سبک زندگی: ترک سیگار، کنترل فشار خون و کلسترول، و داشتن فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود سلامت عروق و کاهش خطر عود آنوریسم کمک کند.
